Program Polska Wschodnia z sukcesem rozpoczyna II półrocze 2018 roku. Realizacja najważniejszych wyznaczonych na ten rok wskaźników wyprzedziła o 6 miesięcy plan. Nie ma więc ryzyka – unijne pieniądze na rozwój Polski Wschodniej pozostaną w pełnej kwocie w makroregionie.
Plan wydatkowania zrealizowany
Minimalny plan wydatkowania środków dla Programu Polska Wschodnia na koniec 2018 roku - 276 mln euro - został już w całości zrealizowany.W połowie roku certyfikacja wyniosła aż 294 mln euro, co stanowi 107% realizacji rocznej zasady n+3.
Unijna zasada n+3 ma mobilizować państwa członkowskie i beneficjentów. Służy ona sprawnemu rozliczaniu projektów, tak by unijne środki jak najszybciej zaczynały „pracować” w krajowej gospodarce. Zgodnie z tą zasadą, każdy program, począwszy od trzeciego roku realizacji (stąd n+3), musi co roku otrzymać od Komisji Europejskiej potwierdzenie prawidłowości wydatkowania określonej części środków. Komisja Europejska sprawdza ich wysokość, zgodność z przeznaczeniem (cele) i sposób wydatkowania – to tzw. certyfikacja. Jeśli program nie otrzyma takiej akceptacji lub przedstawi za mało wydatków, może stracić część budżetu (Komisja Europejska odejmie z alokacji jej nierozliczoną w terminie część).
"Zrealizowany z półrocznym wyprzedzeniem plan w wydatkowaniu środków na ten rok to duży i kolejny już sukces w realizacji Programu Polska Wschodnia. Jest to niewątpliwie zasługa sprawnie działającego systemu realizacji Programu - dobrej pracy całego zespołu zaangażowanych osób w instytucjach pośredniczących: PARP i CUPT oraz w naszym ministerstwie. Największe podziękowania chciałbym jednak złożyć beneficjentom, a w szczególności polskim przedsiębiorcom. To dzięki ich aktywności i staranności w realizacji projektów, mogliśmy nie tylko na czas rozliczyć się z Komisją Europejską ale co ważniejsze - zasilić Polskę Wschodnią wartymi miliony inwestycjami rozwojowymi" - powiedział Adam Hamryszczak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju.
Ramy wykonania przed czasem
Równie dobrze Program Polska Wschodnia radzi sobie z wyzwaniem jakim są tzw. ramy wykonania. To cele finansowe i rzeczowe, jakie program musi osiągnąć w połowie realizacji, czyli właśnie na koniec 2018 r. Wykonanie ram pozwala zachować w budżecie programu 6% wartości każdej osi priorytetowej z wyjątkiem Pomocy Technicznej. W Programie Polska Wschodnia jest to w sumie 120 mln euro.
"Ramy wykonania to dodatkowy, oprócz zasady n+3, unijny mechanizm motywacyjny. Jest on niezbędny, by zagwarantować sprawną ale i efektywną realizację programu. Dla nas oznacza on wyzwanie, aby nie stracić ani jednego euro z budżetu programu. – wyjaśnił wiceminister. Trzymamy dobre tempo realizacji Programu. Na dziś ryzyko utraty środków praktycznie nie istnieje, a stawka jest wysoka, bo 120 mln euro to odpowiednik mniej więcej całego budżetu, jaki mamy w Programie Polska Wschodnia dla MŚP na wdrożenie wyników prac B+R" – dodał wiceszef resortu inwestycji i rozwoju.
Dla wskaźników rzeczowych ram wykonania (wg zawartych umów: wsparci przedsiębiorcy, nowe/ przebudowane/ zmodernizowane drogi, przebudowane/ zmodernizowane linie kolejowe) cele na 2018 r. już zostały osiągnięte. Wskaźnik finansowy (poziom certyfikowanych wydatków) dla osi II - Nowoczesna Infrastruktura Transportowa – już osiągnął 140% celu (228,2 mln euro), a w pozostałych osiach wynosi odpowiednio: dla osi I Przedsiębiorcza Polska Wschodnia – 75% (87,1 mln euro) i dla osi III – Ponadregionalna Infrastruktura Kolejowa – 64% (26,9 mln euro). Realizacja projektów postępuje i znaczna część wydatków będzie rozliczana w II połowie roku, dlatego osiągnięcie tegorocznych celów finansowych, a tym samym Ram wykonania, nie jest zagrożone.
Pierwsze efekty
Dotychczas w Programie Polska Wschodnia rozdysponowano 6 mld zł - to blisko 70% dostępnego budżetu. Z etapu intensywnej kontraktacji Program wchodzi w etap realizacji. Efekty pierwszych, podpisywanych kilka lat temu umów o dofinansowanie już są widoczne.
Przykłady zrealizowanych projektów:
- Przebudowa skrzyżowania DK 19 (al. Solidarności i al. Gen. Wł. Sikorskiego) i DW 809 (ul. Gen. Ducha) w Lublinie - wyprowadzenie ruchu w kierunku węzła Lublin Czechów (S12/S17/S19) – Miasto Lublin
Wartość ogółem: 70 mln zł, dofinansowanie UE: 58,9 mln zł - Prace na liniach kolejowych nr 68, 565 na odcinku Lublin - Stalowa Wola Rozwadów wraz z elektryfikacją.
Wartość projektu: 451,4 mln zł, w tym dofinansowanie UE EFRR: 311,9 mln zł; czas realizacji inwestycji: 2017 - 2020 r.
Na odcinku Lublin – Lublin Zemborzyce przebudowano już jeden tor. W listopadzie 2017 r. zakończono pierwszy etap prac na stacji Stalowa Wola Rozwadów. Przygotowane zostały cztery nowe tory. Wykonawca zamontował siedem rozjazdów, które zapewnią sprawną obsługę pociągów. - Elektryczny wózek podnośnikowy – produkt będący wdrożeniem wyników prac B+R
Beneficjent: ZAKREM Sp. z o.o. Grajewo, woj. podlaskie
Wartość projektu: 1,57 mln zł, w tym dofinansowanie UE: 640 tys. zł
Wózek magazynowy, który wyróżnia (w skali europejskiej) napęd elektryczny (ułatwia prowadzenie wózka z ciężkim załadunkiem) oraz podnośnik elektryczny (pozwala regulować wysokość platformy z ładunkiem). - Silnik elektryczny do zastosowań specjalnych – produkt będący wdrożeniem wyników prac B+R
Beneficjent: Synergy Technologies Sp. z o.o., Krosno, woj. podkarpackie
Wartość projektu: 1,8 mln zł, w tym dofinansowanie UE: 1,03 mln zł
Silnik elektryczny (typu BLDC - BrushLess Direct-Current motor) do zastosowań w sektorach lotniczym i morskim oraz automatyce i robotyce. Wyróżniają go nowe rozwiązania konstrukcyjne, które umożliwiają dostosowanie silnika do zamówień specjalnych. Dotychczas na rynku dostępny był niewielki wybór takich silników i opierały się one na zupełnie innej konstrukcji podzespołów.