W ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej realizowane były projekty o kluczowym znaczeniu dla rozwoju społeczno-gospodarczego województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Zaplanowano inwestycje w zakresie infrastruktury wspierającej działalność naukową i badawczą, w tym uczelnie oraz zakładające modernizację miejskich lub regionalnych systemów komunikacyjnych, a także unowocześnienie transportu publicznego. Realizowano również przedsięwzięcia zwiększające atrakcyjność turystyczną tego obszaru oraz zapewniające jak największej liczbie mieszkańców Polski Wschodniej dostęp do szybkiego Internetu.
Oprócz projektów realizowanych przez beneficjentów w poszczególnych województwach Ministerstwo koordynuje działania obejmujące swoim zasięgiem cały obszar Polski Wschodniej. Są to:
- Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej (SSPW),
- Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej,
- Promocja zrównoważonego rozwoju turystyki,
- Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej.
Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej (SSPW)
W ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej przewidziano realizację kompleksowego projektu Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej (SSPW). Celem projektu SSPW było zwiększenie dostępu do Internetu instytucji publicznych, przedsiębiorców i mieszkańców obszarów peryferyjnych zagrożonych „wykluczeniem cyfrowym”.
Projekt zakładał budowę infrastruktury teleinformatycznej uzupełniającej istniejące na terenie województw Polski Wschodniej, należące do różnych operatorów, zasoby i tworzącej ponadregionalną sieć szerokopasmowego dostępu do Internetu oraz szkolenia dla osób zagrożonych „wykluczeniem cyfrowym”.
Budżet projektu wynosił 300 mln euro (z tego na dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - ok. 255 mln euro, a wkład krajowych środków publicznych miał wynieść około 45 mln euro).
Infrastruktura wybudowana w ramach projektu miała być własnością województw Polski Wschodniej, a powstałe sieci miały być otwarte dla wszystkich zainteresowanych przedsiębiorców telekomunikacyjnych dostarczających usługi szerokopasmowe bezpośrednio odbiorcom końcowym, tj. mieszkańcom, firmom czy instytucjom. W ten sposób podmioty komercyjne będą mogły budować własne sieci dostępowe na terenach dotychczas, z ich punktu widzenia, nieatrakcyjnych inwestycyjnie.
Program Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej
W ramach Programu realizowany był projekt mający na celu wzrost zainteresowania ofertą gospodarczą Polski Wschodniej. Program swym wsparciem objął uruchomienie wspólnej kampanii promocyjnej służącej poprawie wizerunku Polski Wschodniej i przyciąganiu do regionów większej liczby inwestorów i turystów biznesowych.
Podjęta w ramach działania wspólna dla pięciu regionów kampania promocyjna była skierowana do szerokiego grona odbiorców w kraju i za granicą, a jej głównym celem było dążenie do zmiany negatywnych stereotypów i skojarzeń związanych z postrzeganiem Polski Wschodniej jako obszaru zacofanego i mało atrakcyjnego inwestycyjnie, określanego potocznie jako "ściana wschodnia".
Kampania realizowana dla pięciu województw obejmowała długofalową promocję obszarów pod kątem wypromowania Polski Wschodniej jako „Wschodniej Bramy UE” (Eastern European Gateway) oraz pomostu współpracy między Europą Wschodnią i Zachodnią oraz przyciągania inwestorów.
Budżet projektu wynosi: 20 000 000 euro.
Promocja zrównoważonego rozwoju turystyki
Celem projektu był wzrost zainteresowania ofertą turystyczną Polski Wschodniej. Projekt składał się z dwóch komponentów:
- przygotowania studium uwarunkowań atrakcyjności turystycznej Polski Wschodniej, w tym analizy segmentów turystyki oraz typów turystów odgrywających kluczową rolę w regionalnych gospodarkach makroregionu;
- promocji Polski Wschodniej jako miejsca aktywnego wypoczynku, skierowanej do turystów krajowych oraz zagranicznych.
Na realizację projektu przewidziano środki w wysokości 5 882 352,95 euro (5000 000 euro stanowi wkład ze środków unijnych).
Projekt Promocji zrównoważonego rozwoju turystyki realizowany w ramach Programu Rozwój Polski Wschodniej stanowił element uzupełniający dla działań w zakresie tworzenia odpowiednich ofert turystycznych podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, organizacje turystyczne oraz przedsiębiorców działających w sektorze turystyki.
Trasy rowerowe w Polsce Wschodniej
Realizacja kompleksowego projektu o znaczeniu strategicznym przyczyniła się do rozwoju i promowania turystyki rowerowej w Polsce Wschodniej.
Na projekt składały się dwa komponenty:
- wytyczenie i oznakowanie tras rowerowych, które umożliwią bezpieczne przemieszczanie się turysty rowerowego oraz połączą miejsca kluczowe z punktu widzenia ruchu rowerowego (dworce kolejowe, autobusowe, parkingi, atrakcje turystyczne);
- budowa i montaż podstawowej infrastruktury towarzyszącej, tj. stojaków na rowery, wiat postojowych, wiat widokowych, itp. oraz innych urządzeń niezbędnych do zapewnienia bezpiecznego przejazdu po trasach rowerowych realizowanych w ramach Programu.
Beneficjentem projektu były Urzędy Marszałkowskie pięciu województw Polski Wschodniej, które miały realizować projekt przy współpracy z Partnerami (w tym jednostkami samorządu terytorialnego oraz zarządami dróg i lasów państwowych).
Trasy rowerowe Polski Wschodniej utworzyły spójną sieć, która obejmowała atrakcje turystyczne, w tym ścieżki tematyczne, miejsca cenne przyrodniczo, miejsca noclegowe, ważne węzły komunikacyjne, przesiadkowe oraz infrastrukturę dla obsługi ruchu rowerowego (parkingi, serwisy, wypożyczalnie sprzętu).
Wartość tej inwestycji to 50 mln euro, z czego 42,5 mln euro pochodzić będzie z Unii Europejskiej.
Lista projektów indywidualnych
Dla sprawnej realizacji Programu Instytucja Zarządzająca Programem Rozwój Polski Wschodniej opracowała listę projektów indywidualnych, obejmującą kluczowe inwestycje, których realizacja miała najbardziej przysłużyć się osiągnięciu zakładanych celów Programu.
Umieszczenie projektu na liście projektów indywidualnych Programu było wstępną deklaracją jego realizacji i wiązało się z zarezerwowaniem na ten cel środków w ramach budżetu Programu.
Projekty, które zostały ujęte na liście nie podlegały procedurze konkursowej. Ich realizacja była jednak uzależniona od zaakceptowania pełnej dokumentacji projektu przez Instytucję Zarządzającą Programu oraz oceny projektu przez ekspertów na podstawie przedstawionej dokumentacji.
Lista tworzona równolegle z Programem była indykatywna i podlegała okresowej weryfikacji.